Στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον, η ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη (sustainable development & growth) και η κοινωνική υπευθυνότητα (social responsibility) είναι πλέον απαραίτητες για την επιβίωση και την επιτυχία. Η Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) της Ευρωπαϊκής Ένωσης έθεσε τα θεμέλια για μια οικονομία που βασίζεται στην προστασία του περιβάλλοντος και τη διατήρηση των φυσικών πόρων, ενώ παράλληλα προωθεί την κοινωνική δικαιοσύνη και την οικονομική ευημερία. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιχειρήσεις καλούνται να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις ESG (Environmental, Social, Governance), υιοθετώντας στρατηγικές που συνδυάζουν την περιβαλλοντική ευαισθησία, την κοινωνική υπευθυνότητα και τη διαφάνεια στη διοίκηση.
Κατανόηση των εννοιών Βιώσιμης Ανάπτυξης (τα αρχικά E–S–G)
- Environmental: αφορά τις πρακτικές που εφαρμόζει μια επιχείρηση για την προστασία του περιβάλλοντος, τη διαχείριση των φυσικών πόρων και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται δράσεις που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της εταιρείας.
- Social: είναι ο κοινωνικός πυλώνας, η υπευθυνότητα της επιχείρησης προς την κοινωνία. Περιλαμβάνει την ποιότητα των παρεχόμενων προϊόντων και υπηρεσιών, τη δικαιοσύνη στις εργασιακές σχέσεις, την ενίσχυση της τοπικής κοινωνίας και την υιοθέτηση ηθικών πρακτικών στον επιχειρηματικό τομέα.
- Governance: αφορά τη διοίκηση της επιχείρησης με πολιτικές και πρακτικές διαφάνειας, εντιμότητας και συνέπειας που καθορίζουν την αξιοπιστία και την υπευθυνότητα μιας εταιρείας.
Οι Βασικοί Άξονες για την υλοποίηση του σχεδίου Βιώσιμης Ανάπτυξης
Για να συμμορφωθεί μια επιχείρηση με το θεσμικό πλαίσιο ESG και να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες απαιτήσεις των επενδυτών, των πελατών της και της κοινωνίας, πρέπει να ακολουθήσει συγκεκριμένα βήματα:
- Ανάλυση Κανονιστικού Πλαισίου: η επιχείρηση πρέπει να αναλύσει το κανονιστικό πλαίσιο που τη διέπει, εντοπίζοντας τις τάσεις και τις απαιτήσεις του ευρύτερου οικοσυστήματος ESG. Αυτό θα της επιτρέψει να αναγνωρίσει τα ουσιαστικά ζητήματα που επηρεάζουν τη δραστηριότητά της.
- Καθορισμός Στόχων ESG: Η επιχείρηση πρέπει να μελετήσει τις επιδόσεις άλλων κορυφαίων εταιρειών του κλάδου και να καθορίσει τους δικούς της ESG στόχους και δράσεις. Αυτή η διαδικασία θα βοηθήσει στην αναγνώριση ευκαιριών για βελτίωση και θα ενισχύσει τη θέση της στην αγορά.
- Διαχείριση Κλιματικού Κινδύνου: Είναι απαραίτητο να ανατεθεί σε εξειδικευμένη ομάδα ή πρόσωπο η διαχείριση των θεμάτων κλιματικού κινδύνου και ESG. Αυτή η ομάδα θα πρέπει να συνεργάζεται στενά με όλα τα τμήματα της επιχείρησης για την ενσωμάτωση των ESG πρακτικών.
- Δημιουργία Ομάδων Εργασίας: Στα διάφορα τμήματα της επιχείρησης, θα πρέπει να δημιουργηθούν ομάδες εργασίας που θα εντοπίσουν τους υφιστάμενους και δυνητικούς στόχους ESG, θα αξιολογούν τη σημερινή κατάσταση και θα προτείνουν δράσεις για τη βελτίωση της ESG απόδοσης της επιχείρησης.
- Ανάπτυξη Στρατηγικού Πλάνου: Η επιχείρηση πρέπει να αναπτύξει ένα σχέδιο δράσης που να περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις ανά στόχο, λαμβάνοντας υπόψη το σχετικό κόστος και τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης.
Να σημειωθεί πως σήμερα η συμμόρφωση των επιχειρήσεων είναι ζητούμενο! Για παράδειγμα, η υποχρέωση και οι έλεγχοι συμμόρφωσης που γίνεται από τον τραπεζικό τομέα σε όλες τις εταιρείες οι οποίες επιθυμούν να “έλξουν” επενδυτές ή να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Η Σημασία της Ηγεσίας στη δέσμευση και εφαρμογή Βιώσιμης Ανάπτυξης
Η επιτυχής εφαρμογή των ESG στρατηγικών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ηγεσία της επιχείρησης. Ο ρόλος των ηγετών είναι να καθορίσουν ένα σαφές και ρεαλιστικό όραμα και να εμπνεύσουν τους συνεργάτες τους να το υλοποιήσουν. Η διαφάνεια, η εντιμότητα και η συνέπεια στη διοίκηση αποτελούν θεμέλια για την επιτυχία του ESG. Ο Max De Pree, Αμερικανός Επιχειρηματίας και Συγγραφέας τονίζει «Η Πρώτη Ευθύνη ενός Ηγέτη είναι ο σαφής και ρεαλιστικός ορισμός του Στόχου και του Οράματος και η Τελευταία είναι να πει Ευχαριστώ στους Συνεργάτες του! Ενδιάμεσα στις δύο να Υπηρετήσει ο Ίδιος το Όραμα αυτό ως Παράδειγμα»!
Τεκμηρίωση της Συμμόρφωσης μέσω της Έκθεσης Βιωσιμότητας
Η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις ESG αποδεικνύεται μέσω της δημοσιοποίησης της ετήσιας ή διετούς Έκθεσης Βιωσιμότητας (Sustainability Report). Αυτή η έκθεση αποτυπώνει τις πρακτικές δράσεις που έχει αναλάβει η επιχείρηση για την ενσωμάτωση των ESG πρακτικών και αποτελεί μια διαφάνεια προς τους επενδυτές, τους πελάτες και την ευρύτερη κοινωνία δείχνοντας αποτελέσματα.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, οι επιχειρήσεις που αγκαλιάζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική υπευθυνότητα αποκτούν και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η στρατηγική ESG δεν είναι απλώς μια ακόμη υποχρέωση – είναι μια επένδυση για το μέλλον.